خبرنگاری در کلام امام و رهبری

هفده مرداد در تقویم ملی ایران به عنوان « روز خبرنگار» نام گذاری شده است. واژه « خبرنگار» يادآور زحمات خالصانه افرادي است كه در راه اعتلاي بشریت از هیچ کوششی فروگذار نمی کنند و از هیچ خطری نمی هراسند. پیشینه ی تاریخی این روز به شهادت یک خبرنگار شجاع و «شیرمرد » یعنی محمود صارمی برمی گردد؛ در 17 مرداد 1377 خبرنگار شهید محمود صارمی (خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی « ایرنا» در مزار شریف افغانستان) به دست عوامل آمریکا و نیروهای طالبان به شهادت رسید و به همين مناسبت، شوراي فرهنگ عمومي کشور، هفدهم مرداد ماه هر سال را به عنوان «روز خبرنگار» نامگذاري كرد.

خبرنگار از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری

به همین مناسبت ، بخشی از رهنمودهای حضرت امام خمینی و مقام معظم رهبری درباره رسالت رسانه ها و اخلاق رسانه ای را به همه خبرنگاران و کاربران ارجمند تقدیم می کنیم.

رسالت مطبوعات و رسانه‏ ها در كلام امام خميني (ره) : حركت در مسير خواست ملت، اساس كار مطبوعات و رسانه‏ها به طور كلي در هر كشوري مطبوعات آن كشور و تلويزيون و راديو آن كشور بايد در مسير آن ملت و در خدمت ملت باشد. مطبوعات بايد ببيند كه ملت چه مي‏خواهد، مسير ملت چيست، روشن‏گري از اين طريق داشته باشد و مردم را هدايت كند.

گويندگاني كه هر جا ما داريم، در سرتاسر كشور، چه گويندگاني كه از طبقه روحاني هستند و اهل منبر و چه گويندگاني كه از ساير طبقات هستند و نويسندگان در هر جا كه هستند، چه در حوزه‏هاي علميه و چه در دانشگاه‏ها و چه در ساير جاها هستند، بايد با گفتار خودشان و نوشتار خودشان به اين كشور خدمت كنند. عذر نيست براي آن‏ها كه چون من وارد به يك شغلي نيستم پس نويسندگي هم نكنم. شغل، امروز يك امري است كه براي آن اشخاصي كه شايسته هستند و ايران احتياج به آن شغل‏ها دارد، واجب كفايي است.

حضرت امام در مورد نقش مطبوعات می فرمایند: نقش مطبوعات در كشورها منعكس كردن آرمان‏هاي ملت است. مطبوعات بايد مثل معلميني باشند كه مملكت را و جوانان را تربيت مي‏كنند و آرمان ملت را منعكس مي‏كنند. در مملكتي كه آن همه خونريزي شد و آن همه ملت ما خون دادند تا اين كه يك جمهوري اسلامي موافق آراء اكثريت قريب به اتفاق محقق شد و دست خائنين كوتاه گرديد و دست چپاولگران قطع شد، اگر مطبوعات در مطبوعات بخواهند باز به پشتيباني از جنايتكاران و خيانتكاران چيزي بنويسند، اين مطبوعات ما نيست، اين خيانت است. بايد مطبوعات آن چه كه ملت مي‏خواهند بنويسند، نه آن چه كه برخلاف مسير ملت است مع الاسف در بعضي از مطبوعات چيزهايي كه برخلاف مسير ملت است و برخلاف آمال جامعه ملت است منعكس مي‏شود و ما تاكنون به مسامحه رفتار كرده‏ايم و من اميدوارم كه مطبوعات را خود صاحبان مطبوعات اصلاح كنند.

نقش رسانه‏ها و مطبوعات در معرفي اسلام واقعي و پذيرش فطرت‏هاي سالم

ما كه مي‏گوييم اسلام را ما مي‏خواهيم صادر كنيم، معنايش اين نيست كه ما سوار طياره بشويم و بريزيم به ممالك ديگر. يك همچو چيزي نه ما گفتيم و نه ما مي‏توانيم. اما آن كه ما مي‏توانيم اين است كه مي‏توانيم به وسيله دستگاه‏هايي كه داريم، به وسيله همين صدا و سيما، به وسيله مطبوعات، به وسيله گروه‏هايي كه در خارج مي‏روند، اسلام را آن طوري كه هست معرفي كنيم. اگر آن طوري كه هست معرفي بشود، مورد قبول همه خواهد شد. بشر فطرتش يك فطرت سالم است، اگر يك چيزي را القا بكنند، روي فطرت سالم خودش قبول مي‏كند و قدرتمندها از همين معنا مي‏ترسند. بنابراين ما يك وظيفه بسيار بزرگ بر عهده داريم. نه ما تنها، همه مسلمان‏ها و نه شما تنها، همه قشرهايي كه در ايران و در خارج ايران هستند و متعهد به اسلام هستند، وظيفه بزرگي داريم و آن اين كه اسلام را آن طوري كه هست، آن طوري كه خداي تبارك و تعالي فرموده است، آن طوري كه در روايات و در قرآن ما هست، آن طور به مردم ارائه بدهيم و به دنيا ارائه بدهيم و همين خودش از هزارها توپ و تانك بيشتر مي‏تواند مؤثر باشد. آن چيزي كه با ارشاد حاصل بشود، قلب مردم را بر مي‏گرداند و اين كار، اين هنر از اسلام مي‏آيد و اين هنر از احكام اسلام مي‏آيد، نه با يك توپ و تانك بخواهد كار بكند، او نمي‏تواند كاري بكند و شما مي‏بينيد كه با اين كه قدرت‏هاي بزرگ داراي آن قدرت‏ها هستند هر روز در دنيا دارند شكست مي‏خورند.

وظایف خبرنگاران از نگاه رهبر معظم انقلاب‏

قلم نقشی مهم در سعادت و شقاوت ملت ها ایفا می‏کند و اهل قلم، بیان و اندیشه تاثیری بسزا در پیشرفت ملتها دارند و گاه موجب عقب گرد و پس‏ماندن آن‏ها می شوند؛ اما آنچه در این مجال اندک می‏توان به آن پرداخت، یکی از عرصه‏های قلم‏فرسایی یعنی مطبوعات است. در این مجال تلاش ما بر آن خواهد بود که در بررسی نقش مطبوعات به آرای مقام معظم رهبری به عنوان اصلی‏ترین سکاندار انقلاب اسلامی توجه داشته باشیم و به عبارت بهتر به بهانه روز قلم، نگاهی به برخی آثار و آرای ایشان درباره مطبوعات داشته باشیم. جمهوری اسلامی به عنوان نظامی اسلامی متکی به مردم و دارای پشتوانه مردمی، نظامی نیست که از ابزارهای آگاهی‏بخشی به مردم احساس خطر کند. از منظر نظام اسلامی هر آنچه بتواند به مردم آگاهی صحیح و خودآگاهی دهد نه تنها منفور نیست، بلکه ستوده و مبارک است. مطبوعات نیز اگر در مسیرآگاهی‏ بخشی واقعی به مردم و افزایش سطح دانش، بینش و تفکر آن‏ها گام بردارند، بی شک مورد حمایت و تأیید نظام اسلامی قرار می‏گیرند.

حفظ وحدت و یکپارچگی‏

مطبوعات خودی و اسلامی، مطبوعاتی هستند که در جهت حمایت از جمهوری اسلامی اقدام می‏کنند و برای تقویت آن قلم می‏زنند. این مطبوعات علی‏رغم همه نقایص و اشکالاتی که می‏توانند داشته باشند و با همه اختلافاتی که با هم دارند، هم‏هدف و هم‏راستا هستند و به تعبیر مقام معظم رهبری: "دیدگاه من درباره گروه اوّل این است: ما معتقدیم آقایانی که نظام را قبول دارند، وظایفی هم به عهده دارند. این وظایف، با سلیقه و عقیده خاص آن‏ها هم هیچ منافاتی ندارد. توقّع این است که به آن وظایف عمل کنند.

یکی از آن وظایف این است که فضای کشور را فضای تشنّج مطبوعاتی قرار ندهند. یعنی پیوسته این به آن و آن به این بد نگوید….روزنامه‏ ها با هم دعوا دارند. خوب؛ به هم چه کار دارید؟! کار خودتان را بکنید. یک نفر خطِّ یک است، یکی خطِّ دو است، یکی خطِّ سه است. خوب؛ هر کس خطِّ خودش را برود، کار خودش را بکند. توقّع نیست که این‏ها از سلایق خودشان، به خاطر دیگری دست بردارند. هر کسی مبنایی دارد، ممشایی دارد، سلیقه‏ای دارد. پس، یک توقّع این است که با دعواهای خودشان، فضا را، فضای تشنّج نکنند.

محمد اصغری کلاسر