مدیر مرکز تحقیقاتی و درمانی دیابت یزد، باورهای اشتباه و نادرست درباره دلایل ابتلا به دیابت را تشریح کرد.
دکتر سیدمحمدرضا آقایی با تاکید بر اینکه تحرکی و تغذیه نامناسب از عوامل اصلی بروز دیابت در افراد است، اظهار کرد: یکی از باورهای غلط در مورد بیماری دیابت این است که برخی فکر میکنند دیابت فقط به دنبال مصرف زیاد قند و شیرینیجات بوجود میآید و به عبارتی مقصر اصلی دیابت حاجی خلیفهها هستند، در حالی که اینگونه نیست و عواملی مانند ژنتیک، استرس، تغذیه نامناسب و چاقی میتواند به عنوان دلایل بروز بیماری باشند.
وی با اشاره به تعدد شیرینی فروشیها در شهر یزد، گفت: بسیاری از غیریزدیها به اشتباه بر این باور هستند که یزدیها به علت مصرف زیاد نبات، قطاب و باقلوا و سایر شیرینیها از دلایل شیوع بالای دیابت در استان است. این امر تنها میتواند یکی از علل بروز دیابت باشد.
آقایی با تاکید بر اینکه کمتحرکی، تغذیه بد و چاقی سه عامل اصلی دیابت هستند، اظهار کرد: من مخالف این هستم که بگوییم فقط مصرف قند به تنهایی عامل بروز دیابت است، گرچه باید قند و شیرینی را کم استفاده کرد ولی یزدیها جزء یکی از جوامع کمتحرک در کشور هستند و این میتواند یکی از عوامل اصلی در این باره باشد لذا باید ورزش و تحرک بدنی را در برنامه زندگی یزدها بیشتر ترویج کرد.
وی خاطرنشان کرد: نرم دویدن یا تند راه رفتن به مدت 30 تا 45 دقیقه در روز تنها به یک لباس و یک کفش ورزشی نیاز دارد و وقت زیادی را از افراد نخواهد گرفت ولی در عوض عاملی برای پیشگیری از بروز بسیاری از بیماریها از جمله دیابت است.
این پزشک، آشپزی سالم را به خانوادهها موکداً توصیه کرد و گفت: صرف صبحانه باید حتماً در دستور کار خانوادهها قرار گیرد و به عنوان یک وعدهی غذایی کامل و مناسب در وقت خودش مصرف شود. همچنین سبزیجات تازه و تمیز باید در وعدههای غذایی خانوادهها گنجانده شود.
وی ادامه داد: باید بیشتر مواد غذایی بخارپز شوند و از نمک و روغن کمتری در آن استفاده شود، ضمن اینکه حداقل هفتهای دو مرتبه از ماهی بدون روغن و سرخکردنی در وعدههای غذایی استفاده شود و حتی الامکان نیز از مصرف فستفودها به دلیل چربی، نمک و کالری بالا، خودداری شود.
آقایی با بیان اینکه بسیاری از افراد جامعه استرس را به اشتباه به افسردگی تعبیر میکنند، تصریح کرد: نقش استرس را نباید زیاد وارد مقوله بیماری دیابت کرد چرا که استرس به تنهایی نمیتواند شروع کننده دیابت باشد هر چند که استرس میتواند روی دیابت بیماران تأثیرگذار باشد و آن را تشدید کند و منجر به بهم خوردن میزان قند خون و تعادل آن شود. البته در کسانی که سابقه خانوادگی دیابت، چاقی یا تغذیه بد دارند، استرس ممکن است شروع کننده بیماری دیابت محسوب شود.
وی با بیان اینکه برخلاف باور بسیاری از افراد، بیماری دیابت معمولاً علامتی خاصی ندارد، افزود: اغلب فکر میشود که علائمی مانند خشکی دهان و خوب نشدن زخم پا نشانه این بیماری است، در حالی که این گونه نیست و دیابت در 50 درصد موارد هیچ علامتی ندارد. همچنین مردم فکر میکنند دیابت حتماً در سن بالا ایجاد میشود ولی ممکن است در هر سنی، انسان را گرفتار کند.
آقایی ادامه داد: برخی بر این باور هستند که انسولین اعتیاد میآورد و استفاده از آن منجر به مشکلات چشمی و کلیوی میشود، در حالی که اینگونه نیست. حتی برخی افراد ناآگاه، به دیابتیها پرهیز از مصرف انسولین تا حد امکان را توصیه میکنند که این اقدامی نامناسب است. یکی دیگر از باورهای اشتباه در مورد بیماری دیابت، کاهش و کنترل قند خون با مصرف برخی مواد مخدری از جمله تریاک است، یا این که فکر میکنند با طب سوزنی و حجامت میتوان دیابت را درمان کرد در حالی که طب سنتی و گیاهی، تنها میتواند به درمان دیابت کمک کند.
آقایی خاطرنشان کرد: مصرف زیاد خرما یا توتخشک به جای قند برای مبتلایان به این بیماری به این تفکر که این مواد منجر به افزایش قند خون نمیشود نیز یک باور اشتباه است و بیماران دیابتی روزانه فقط مجاز به مصرف دو تا سه عدد خرما و 10 عدد توت خشک هستند.
وی تاکید کرد: افراد دیابتی باید توجه داشته باشند که کلیه محصولاتی که روی آنها عناوین رژیمی یا مخصوص افراد دیابتی درج شده است، دارای کالری هستند و مصرف زیاد آنها به هیچ عنوان توصیه نمیشود. مصرف میوههایی مانند موز، انگور و خربزه به میزان زیاد و با این باور که قند آنها طبیعی است نیز به هیچ وجه به بیماران دیابتی توصیه نمیشود.
به گفته مدیر مرکز تحقیقاتی درمانی دیابت یزد، ورزش کردن تنها برای بیمارانی با میزان قند بالای 250 یا آنهایی که عوارض چشمی و کلیوی دارند باید تنها با مشورت پزشک باشد ولی این باور که سایر افراد دیابتی نیز نباید ورزش کنند با این تفکر که با ورزش کردن دچار مشکل خواهند شد، اشتباه است.
آقایی در باره خستگی زودهنگام مبتلایان به دیابت با ورزش کردن، گفت: این موضوع به خاطر افت سریع قند خون در این بیماران اتفاق میافتد و دیابتیها حتماً باید درست و منظم، غذا و مواد قندی مصرف کنند و در واقع سبک تغذیه مناسب برای همه افراد حتی غیرمبتلایان به دیابت، به اندازه و درست غذا خوردن است.