کاسپین، بی شک قیام تمدن ساز حسین ابن علی (ع) سرور و سالار تمام شهدای عالم، بی نظیرترین اتفاق ظالم ستیزی و حماسی بشر در همه تاریخ آدمیان است که بزرگترین درس های جامعه شناسی و مردم شناسی کهن و نوین بشریت در آن نهفته است. در همین راستا امام حسین(ع) را تنها عالم مذهبی در همه ی ادوار بشری می دانیم که دکترین دینی اش ” الگوی همترازی دین و آزادگی ” بوده است که آن را برای جهانیان به ارث می گذارد.
همترازی دین و آزادگی با حکمت ویژه ای که ایشان با جمله ی شرطی معروف خود می فرمایند: ” اگر ” دین ندارید لااقل آزاده باشید و آزادگی را مترادف با نوعی از دینداری می دانند که در آن انسانیت مبتنی بر اصول رعایت شده باشد. امامی که قطعا می دانستند بشریت به چه سویی حرکت می کند و این جمله را برای امروزمان هم فرمودند و اکنون شاهد آنیم که آزادگی بشر سردرگم، میان اتوبانهای شلوغ قرن ۲۱ از یاد رفته است و آدمی به شدت در مقابل ایجاد بدعت ها و زوایای مقابل دین زانو زده و چنانچه جایی لقمه ای آرامش پیدا شود مدیون دین است.
اما این همه ی ماجرا نیست بلکه می خواهیم عنوان نمائیم آنچه نسل امروز ما از مراسمات عاشورا شاهد آن است مناسب ارزش های واقعی موجود در متن و بطن این واقعه نبوده و آنرا عبارت از مراسمات چای نوشی، قیمه خوری و پخش غذایی می بینیم که در کنار آن حجم بسیار وحشتناکی از ظروف یکبار مصرف و غذای مانده، سرتاسر کشورمان را فرا می گیرد. مراسماتی که توسط برخی مداحان مزد بگیر اداره می شود و تعدادی هم برای خود نمایی به زیر علم های عریض و طویلی می روند که معلوم نیست حجم آن مربوط به کدام قسمت این واقعه بزرگ است.
اما چشم و هم چشمی های بچه گانه موجود در این مراسمات به اینجا ختم نمی شود بلکه هیئتی را بهتر می دانیم که تعدادی بیشتر زنجیر زن و سینه زن داشته باشد یا آنکه مداحش پول بیشتری دریافت کرده باشد غافل از اینکه امام حسین (ع) هیچگاه نفرمودند زنجیر بر سینه بکوبید بلکه اهل بیت (ع) زنجیر از پای گرفتاران باز می کنند و سینه دردمندان را از غم نجات می دهند و چنانچه سفره ای پهن می کردند نان از سفره ای دیگر نمی دزدیدند.
بسیاری از مساجدمان خالی از جمعیت هستند و تکیه هایی بر سرکار آمده اند که کیفیت عزاداری آنها در هاله ای از ابهام است. البته این جمله به آن معنا نیست که من یا هر انسان دیگری قدرت آنرا داشته باشیم که رد یا قبول شدن عزاداری شخص یا گروهی را تشخیص دهیم اما در این گذر با برخی بدیهیات مواجه می شویم که با معروف منافات دارد و مطابق با منکراتی است که در موردشان زیاد شنیده ایم. آرایش های غلیط برخی شرکت کنندگان در مراسمات ( از هر دو جنس ) لباسهای غیر متعارف، ورود لوازم موسیقی نامتناجس به مراسم عزاداری و موارد متعدد دیگر از این دست که همه ی شما خوبان بیشتر از بنده بر مراتب آن واقفید.
در ادامه همه ما می دانیم نهضت امام حسین (ع) فارغ از محاسبات دنیوی بوده، نه رانت و اختلاسی در آن صورت گرفت و نه مذاکره ای بین ایشان و ۱+۵ از گروه یزیدیان آن عصر صورت پذیرفت چون پسر فاطمه (س) اعتقاد داشت دست یزید ( لعنت الله علیه ) از چدن بوده که زیر دستکش مخملی مخفی شده است و ” برجام ” آن را نیز به خوبی می دانست. در ادامه همه نیک می دانیم حسین (ع) و یاران وفادارش از اقامه ی این نهضت، دیناری گیرشان نیامد اما اکنون شاهدیم بیزینس چنین واقعه ای برای برخی مداحان بیشتر از کمپانی های خودرو سازی مانند بنز، ایران خودرو و شورلت بوده و ۱۴۰۰ سال است که برخی با تکرار گاها نادرست وقایع این واقعه در حال درآمدزایی برای خود و ابواب جمعی شان هستند.
حال سوال این است که چرا حسین ابن علی (ع) که کودک ۶ ماهه اش را به همراه بهترین انسانهای تاریخ بشریت زمانش تقدیم نهضت عاشورا می نماید، تقاضای دیناری پول نمی کند اما عده ای کاسب با روایت گاها نادرست و شبهه ساز، پول دریافت می کنند و زیر کوپن مداحی پولکی خود از مردم دستمزد های نامتعارف میلیونی می نمایند.
رواج بدعت های زاویه دار با این قیام روز به روز در حال افزایش است و با خبر شدیم در یک روستای بسیار کوچک شهرمان صومعه سرا – در سال گذشته – قرارداد پنجاه و پنج میلیون تومانی برای پخت غذای نذری دهه ی محرم بسته شده است در حالیکه در همان روستا جوانان زیادی وجود دارند که از درد بی پولی و عدم توان مالی، برای جور کردن حداقل های ازدواج محتاجند و زجر می کشند. پنجاه و پنج میلیون تومان برای سرو غذایی که پس از خوردن آن توسط افراد غیر مستحق و آروق های مربوط به آن، همه دست به سمت آسمان می برند و از امام حسین می خواهند شفاعت نمایند تا مشکلات جوانمان حل شود.
اما راه حل چیست و چه باید کرد؟
قطعا برپایی مراسمات مربوط به عاشورا شدیدا با خرافات در هم آمیخته است و قطعا بسیاری از مداحان، توانایی تفسیر این موضوعات را ندارند بلکه سخن گفتن در خصوص این مهم باید توسط روحانیونی انجام شود که اکنون از منبرها پایین آمده اند و تریبون ها را به برخی مداحان مزدبگیر سپرده اند. طلابی که سالها دانشجوی تخصصی دانشگاه عاشورا بوده و در محضر استادان خود سینه به سینه آموخته اند که سره و ناسره مباحث مطروحه چیست و جای گریاندن افراطی مردم آنها را با دانش وعلوم اجتماعی منشعب از اطراف فرات، سیراب می کنند.
در همین امتداد و رواج بدعت های ناصواب موجود، مراسمات عاشورا به سالن غذاخوری بزرگی تبدیل شده و بار فنی آموزش مداوم آن به شدت برای مردم خصوصا کودکان و جوانان کاسته شده است و این همان چیزی است که دشمنان شیعه در پی آنند و شاهدیم برخی شبکه های ماهواره ای در یک اقدام مضحک، شبهای عاشورا و تاسوعا برنامه های خود را تعطیل می نمایند تا مردم با حضور در خیابانها و لمس چنین بدعتهایی به خوبی با آن عجین شوند.
مبارزه با این بدعتها آغاز شده است و نمونه آن فتوای مرجع تقلید شیعیان جهان – مقام معظم رهبری – در خصوص نفی قمه زنی بود که اکنون شاهد آنیم این رسم کهنه اما غلط تقریبا از مراسمات معمول حذف شده و امیدواریم دیگر موارد این چنینی مانند ایجاد همین غذاخوری های بزرگ نیز تعدیل گردد و به جای آن شاهد سخنرانی های روشنگرانه علمای دینی و علمی در خصوص تبیین مناسب فلسفه ی عاشورا باشیم که هنوز زوایای پنهانی از این مکتب، برای بشریت هویدا نشده است و البته وجود دارند مداحانی که دارای سواد عاشورایی بوده و بی اجر و مواجب در خدمت آقای خود حسین (ع) به مدح و روشنگری مشغولند و در کنار شعور علم عاشورا، با مداحی عاشقانه خود، شور حسینی را نیز به جامعه و مخاطبین خود تقدیم می کنند.
در پایان ذکر این نکته لازمست که اطلاعات کاملا موثقی وجود دارد که کالج های غربی، آمریکایی و حتی صهیونستی با مطالعه دقیق لایه ها و زیر لایه های جغرافیای نینوا و مهندسی ظهور چنین مکتبی، مفاهیم شناسایی رفتار اجتماعی مردم را در ظهور و بروز این واقعه مورد مطالعه قرار می دهند تا با بومی سازی آن برای ملل خود، نهایت انتفاع را از این نشنال قیام حق علیه باطل موجود در جهان برده باشند ولی ما فقط در روزهای منتسب به آن، در کوچه و خیابان چای و شربت و قیمه می خوریم و سراسر کشورمان را لایه ای از برنج و رب و روغن و ظرف یکبار مصرف می پوشاند و گاهی هم سفره هایی پهن می شود که مایحتاج آن را از سفره های مردم گرفتار اختلاس کرده اند. اما لازمست است بدانیم مویه کردن کودکان حسین و بنی هاشم نه برای تشنگی خود و یا دیدن خون در اطراف تل زینبیه بوده است بلکه آنها برای انسانهایی گریه می کردند که در مسیر تکامل انسانیت – که مملو از سنگ لاخ های سهمگین است – کفش های پاشنه بلند به پا دارند.
قاسم خوش سیما