در روایات زیادی عبارت «عارفا بحقهم» واردشده به این معنا که اگر انسانی معرفت واقعی به امام خود پیدا کرد، می‌تواند ادعای زائر بودن داشته باشد و تعبیرات روایات در مورد مقام و منزلت زائر را نصیب خود کند.
به گزارش تابناک رضوی به نقل از خبرگزاری فرهنگ رضوی، یکی از نکات بسیار مهم در ارتباط با زیارت بامعرفت بودن انسان نسبت به صاحب زیارت است که قبولی زیارت نتیجه این معرفت است؛ روایات مختلف و متعدد نشان می‌دهد، زیارت هرگاه از روی معرفت باشد زائر را به اهداف عالی می‌رساند.
در برخی روایات این تعبیر واردشده که وقتی انسان به این باور و یقین برسد که امام مفترض الطاعه را زیارت می‌کند، امامی که نسبت به جان و مال او اولویت دارد به مقام معرفت دست پیداکرده است.
امام صادق (ع) فرمود: زیارت بامعرفت امام حسین (ع) آن است که زائر بداند آن حضرت از ناحیه خدای - عزوجل - امام است و بر همه مردم اطاعت از ایشان واجب است.
حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در این زمینه گفت: اصل زیارت، توجه به مقام مزور، تأمل در متن زیارت‌نامه و تلاش در تهذیب و تزکیه نفس از نکات بسیار مهم است، ولی باید توجه داشت که زائر در طول زندگی با پرهیز ازآنچه موجب ناخشنودی مزور است، اجتناب و به آنچه مایهٔ رضایت اوست عمل کند.
لازمه این حالت این است که وقتی انسان به زیارت یکی از ائمه اطهار (ع) می‌رود، به خود تلقین کند و باور داشته باشد که آن امام معصوم، زنده و ناظر بر اعمال تک‌تک زائران است و مهم‌ترین نکته اینکه او از درون وجود ما آگاه است و بر همه زوایای وجودی ما احاطه داشته و آن را می‌بینند.
بنابراین معرفت به دو صورت حاصل می‌شود، نخست آن‌که نسبت به مقام و منزلت امام شناخت پیدا کنیم، بدانیم که او واسطهٔ فیض است، در همه زوایای زندگی ما حضور دارد و خلیفهٔ الهی است و به همین دلیل بهترین زیارت‌نامه‌ای که این شناخت را در حد اعلی به ما می‌دهد، زیارت جامعه کبیره است.
برخی از بزرگان بر خود واجب کرده بودند که هر شب زیارت جامعه کبیره را بخوانند، البته خواندن با توجه و دقت به مضامین زیارت‌نامه، بهره و ثمره مثبت می‌دهد.
دوم حرکت قدم‌به‌قدم در پشت سر امام و الگو قرار دادن امام است. به این معنا که ما باید نسبت به‌تمامی حرکات و سکنات زندگی نه جلوتر از آن‌ها حرکت کنیم که در این صورت گمراهیم و نه از آن‌ها عقب بمانیم تا هوا و هوس انسان را از بین ببرد؛ بلکه قدم‌به‌قدم پشت سر آن‌ها حرکت کنیم فالراغب عنکم مارق و اللازم لکم لاحق و المقصر فی حقکم زاهق.
در پایان ذکر این نکته نیز لازم و ضروری است که انسان برای رسیدن به مقام معرفت به خدا باید با عمل خود نیز عرفان خود را به امامش نشان دهد که یکی از راه‌های این مسئله توجه در مضامین زیارات وارده شده برای ائمه معصومین (ع) است.
