به بهانه تغییر بخش صالح آباد تربت جام به شهرستان؛
چندی پیش نماینده مردم تربت جام و تایباد در مجلس شورای اسلامی خواستار تبدیل بخش صالح آباد در حوزه انتخابیه خود به شهرستان شد. از این رو بسیاری از نقدها در خصوص تبدیل بخش ها به شهرستان وجود دارد که تابناک رضوی آن را بررسی می کند.
به گزارش تابناک رضوی؛ تبدیل روستاها به شهر بدون ایجاد زیرساخت‌های شهری دردی از مردم دوا نمی‌کند و بر مشکلات مردم نیز می‌افزاید. از این رو تبدیل نیمه کاره روستاها به شهر نمی‌تواند سدی در مقابل مهاجرت جوانان به شهرها شود، بلکه این شرایط انگیزه آنها را برای رفتن از روستا شهرهای فراموش شده به شهرها بیش از پیش افزایش می‌دهد. بر این اساس مردم این مناطق ترجیح می‌دهند ساکنین یک روستا مورد خطاب بگیرند تا ساکنین شهرهای عقب مانده‌ای که هویت خود را بین شهر و روستا گم کرده است.
نقدهای بسیاری در ارتباط با تبدیل روستا به بخش و یا شهرستان در میان برخی کارشناسان وجود دارد. از این رو ابتدای سال جاری، محمد حقانی، عضو سابق شورای شهر تهران نسبت به آن نقدهایی داشت.
تغییر نام روستا به شهر امری سیاسی است / زمین بازی در پس تغییر نام ها
وی در این ارتباط عنوان کرد: واقعیات از چشم مردم پنهان نمی ماند. صرفا با اسم، نمی توان شهر بنا کرد. باید در این خصوص شاخص، معیار و تعریفی داشته باشیم. مثلا تغییر اسم باقرآباد به باقرشهر بر چه مبنایی انجام شد؟ مثلا چرا شهری توریستی است؟ چه تعریفی از توریسم داریم و یا تغییر گسترده روستا به شهر که بعد از انقلاب به کرات دیده شده است، چه معنایی دارد؟
این فعال حوزه شهری با اشاره به اینکه شهر تعریف دارد، گفت: از نظر تقسیمات کشوری، آخرین تقسیم بندی کشوری به روستا تعلق می گیرد. اما نباید تنها شاخص آن جمعیت مردم منطقه باشد.
حقانی با تاکید بر این نکته که وقتی جایی می خواهد شهر باشد، باید شاخص هایی داشته باشد، افزود: شهر، روستا نیست؛ روستا محل زراعت و باغداری است ولی اطلاق آن تنها با شاخص جمعیت سبب ایجاد معضلاتی می شود و مردم را از کشاورزی دور می کند.
رئیس سابق کمیته محیط زیست شورای شهر تهران تصریح کرد: ایران در تولید گندم به خود کفایی رسیده است و نباید بگذاریم این امر از رونق بیفتد. باید نفع ملی را در نظر بگیریم .
وی ادامه داد: تغییر نام روستا به شهر امری سیاسی است. این شعارها از سوی کسانی داده می شود که می خواهند در روستا رای بیاورد. از این رو زمین بازی و پارتی بازی ها شروع می شود.
حقانی با اشاره به اینکه نباید تورم سوری ایجاد کرد، افزود: زمین روستایی و کشاورزی که متری 50 هزار تومان قیمت دارد را می خواهند گران کنند و به این امر روی می آورند فارغ از اینکه گران شدن زمین از این راه، سبب تورم سوری می شود.
عضو سابق شورای شهر تهران گفت: با تغییر نام روستا به شهر، برخی روستائیان از شغل خود باز می مانند؛ زیرا زمین ها گران می شود و صاحبان آن با فروش زمین از کشاورزی کناره گیری می کنند و همان گونه که می بینیم با پول خود، خودرو می خرند و در کلان شهر ها به مسافرکشی روی می آورند.
وی افزود: متاسفانه در کلان شهرها جاذبه ایجاد شده است و این افراد با دست فروشی، شرایط شهر را سخت تر می کنند و دولت ها تحت عنوان مستضعف دوستی به این امر نیز دامن می زنند.
حقانی در پایان گفت: با تمام این تفاسیر به نظر می آید تبدیل نام روستا به شهر، بدون توجه به شاخص ها و زیر ساخت ها خود به افزایش مهاجرت دامن می زند.
تمرکز انتخاباتی نمایندگان ادروار مختلف بر سوژه تغییر نام
همچنین خبرنگار تابناک رضوی به سراغ حسن رسولی، عضو شورای شهر تهران و استاندار سابق خراسان رفت. وی در این ارتباط گفت: قانونِ تعاریفِ ضوابط و معیارهای تقسیمات کشوری در سال 1362 توسط مجلس اول مورد بازنگری قرار گرفت. بر اساس تعاریف مندرج در این قانون سکونت های موجود در اطلس جغرافیایی ایران عبارتند از مکان، مزرعه، روستا، دهستان، بخش، شهر، شهرستان و استان.
رسولی در ادامه بیان کرد: این سطوح سلسه مراتب تقسیمات کشوری است که نامگذاری و تعیین رتبه در این سلسله مراتب توسط قانون تقسیمات کشوری و آیین نامه اجرایی مربوطه تعیین تکلیف شده است.
وی افزود: تصمیم گیری در خصوص بخشی از این سطوح بر عهده هیئت وزیران است؛ از این روی تبدیل روستا به بخش، روستا به شهر و بخش به شهرستان بر عهده دولت است اما تصمیم گیری در مورد ایجاد و ارتقا استانی جدید خارج از حیطه اختیارات دولت است لذا دولت لایحه می دهد و یا خود نمایندگان مجلس طرح می دهند.
استاندار سابق خراسان بیان کرد: این اتفاق در گذشته در مورد خراسان افتاده است مانند مجلس پنجمی که نسبت استان خراسان طرح ارائه کرد و با تائید نمایندگان مجلس شورای اسلامی در مورد سطح استانی تصمیم گیری می شود. ملاک های مختلفی برای این سطوح توسط قانونگذار تعیین شده که مهم ترین آن جمعیت است.
رسولی ادامه داد: علاوه بر جمعیت تجانس های تاریخی، فرهنگی، قومی، اقتصادی، اجتماعی و ملاحظات سیاسی، امنیتی و سایر شرایط خاص مهم است. بخش صالح آباد در منتها الیه شمال شرقی ایران که در محدوده شهرستان تربت جام قرار دارد یکی از مناطق مرزی کشور است.
وی اظهار کرد: قانون گذار گفته است در تراکم های بالا باید شهرستان ها حداقل 80 هزار جمعیت داشته و در تراکم های متوسط(منظور از تراکم تعداد جمعیت ساکن در هر کیلومتر مربع است) 30 هزار نفر جمعیت گفته و در مناطق خاص که تراکم جمعیت پایین است و یا آنکه دارای موقعیت های ویژه انتظامی، امنیتی هستند.
این عضو شورای شهر تهران تصریح کرد: برای نقاط مرزی، نقاطی که دارای شرایط ویژه هستند استثناعاتی قائل شده است. بنابراین به استناد ظرفیت های کشوری در صورتی که استانداری خراسان، دفتر تقسیمات کشوری پیشنهادات مستندی را ارائه کند، این پیشنهاد در حوزه معاونت سیاسی وزارت کشور تائید و در قالب پیشنهاد به هیئت وزیران داده شود، هیئت وزیران در کمیسیون سیاسی دفاعی طرح و سپس در جلسه رسمی هیئت وزیران که ارتقا بخش ها به شهرستان ها در حوزه اختیارات هیئت وزیران است، بررسی می شود.
رسولی با تاکید بر سیر قانونی تغییر تقسیمات کشوری اظهار کرد: این امر دارای این سیر قانونی است که عنوان شد اما اینکه چه آثار و تبعاتی دارد؛ در حوزه اجتماعی آثار زودگذری دارد که با ارتقا سطح تقسیمات کشوری حدی از رضایت اهالی بیشتر تامین می شده و جای بخشدار، فرمانداری ایجاد می شود؛ همچنین شورای اداری تشکیل و حوزه انتظامی مستقل دارند؛ به علاوه حوزه های قضایی ارتقا می یابد و متناسب سطح شهرستان می شود که به نوعی رضایتمندی اجتماعی را به دنبال دارد.
وی بیان کرد: به لحاظ اقتصادی در برخی موارد این گونه تصمیمات آثار مثبت و در برخی مواردآثار منفی دارد. از منظر حاکمیتی برای نقاط کویری و مرزی این ارتقاها می تواند باعث تقویت ظرفیت انتظامی و امنیتی شود که این بخش آن مربوط به حوزه دفاعی و حاکمیتی است.
استاندار سابق خراسان گفت: این تصمیمات مجموعه ای از آثار مثبت و منفی دارد. به طور طبیعی چون در سطوح مختلف ارتقا سطح تقسیماتی همواره یکی از مطالبات مردم است نمایندگان ادوار مختلف روی این سوژه ی سیاسی و انتخاباتی تمرکز داشته و دارند.
رسولی در خصوص تبعات این تغییر نام ها گفت: تبعات آن در مرحله اول زمین ها گران می شود، قیمت ها بیشتر می شود و مقداری تورم شهری ایجاد می شود اما به تدریج به تعادل می رسد. زمانی که بنده استاندار بودم در این موارد ریز می شدم و تصمیماتم همه جانبه است. نوع پیشنهادات من به لحاظ غنای کارشناسی در دوره چهار ساله استانداری تماما تصویب شده است.
