کارشناس تاریخ در یزد آداب‌ورسوم کهن زرتشتیان یزد در ایام عید نوروز را تشریح کرد.
کد خبر: ۵۸۴۰۰۸
تاریخ انتشار: ۰۸ فروردين ۱۳۹۷ - ۱۲:۱۹ 28 March 2018

عاطفه رنجبر با تشریح آداب‌ورسوم یزدی‌ها در عید نوروز، گفت: اکثریت مردم استان یزد مراسم نوروز را همچون سایر نقاط ایران به طرزى باشکوه و مفصل برگزار می‌کنند؛ چراکه نوروز یکی از جشن‌هایی است که فقط مختص دین زرتشتی نیست و بر طبق مکتوبات قبل از ظهور زرتشت به شکلی دیگر بر پا می‌شده است.

وی افزود: بااین‌حال، زرتشتیان بر این باورند که فروهر در گذشتگان از ده روز پیش از نوروز براى دیدار بستگان خود به زمین می‌آیند و پس از سرکشى و اقامت، دوباره به جایگاه خود بازمی‌گردند که این اعتقاد در میان مسلمانان هم رایج هست؛ چنانچه که روزهای آخر اسفند به آرامستان‌ها می‌روند و با قرائت فاتحه و خیرات به استقبال از نوروز می‌روند.

کارشناس ایران‌شناسی در یزد بابیان اینکه زرتشتیان از اوایل ماه اسفند خانه‌تکانی و پاک‌سازی محیط زندگى خود را آغاز می‌کنند، اظهار داشت: زرتشتیان پوشاک و وسایل تازه به خانه مى‌‏آورند و مقدمات جشن و شادى را فراهم مى‏‌سازند؛ همچنین در شب پیش از نوروز با افروختن آتش در بالاى خانه‌‏ها، بازگشت فروهر از زمین را بدرقه مى‏‌نمایند و با نیایش‌هایشان، خشنودى آنان و بازآمدنشان را در سال بعد آرزو مى‏‌کنند.

رنجبر با تأکید بر اینکه در آیین زرتشت خویشاوندان و همسایگان در تدارک مراسم پنجه و نوروز به‌ویژه تهیه نان و خوراکى‏‌هاى سنتى یکدیگر را یارى مى‌‏نمایند، تصریح کرد: قبل از تحویل سال نو، همه اهل خانه، سر و تن خود را مى‏‌شویند، لباس‏‌هاى نو مى‏‌پوشند و گرداگرد سفره نوروزى مى‏‌نشینند، چند دقیقه مانده به تحویل سال، با اشاره پدر خانواده، همه باهم سرودهایى از اوستا را که در سپاس و ستایش اهورامزدا و ستایش زندگى و آفریده‏هاى نیک اهورایى است زمزمه‌وار مى‌‏خوانند، سپس همه به خود گلاب مى‌‏زنند و در آینه نگاه مى‏‌کنند و به یکدیگر شادباش مى‏‌گویند و همچنین پدر خانواده نیز به دیگران اسکناس نو عیدى مى‏‌دهد.

وی با اشاره به اینکه زرتشتیان پیش از سال‌تحویل سفره نوروزى را مى‏‌گسترانند، عنوان کرد: در این سفره نیز علاوه بر نمادهایى از امشا سپندان، کتاب اوستا، آینه، گلابدان، کاسه پالوده، تخم‌مرغ ساده و رنگ کرده، چند نوع خشکبار ترش‌مزه، مقدارى پسته و فندق و آجیل، مقدارى سبزی‌خوردن و پنیر، کاهو، کوزه سفالى پر از آب و انواع میوه و شیرینى وجود دارد؛ همچنین در این سفره هفت‌سین نیز فراهم مى‌‏شود.

کارشناس ایران‌شناسی در یزد در ادامه بیان داشت: در نخستین روز سال نو همه مردم محل به آتشکده محل زندگى خود مى‏‌روند، تا روز نو و سال نو را با وحدت و همبستگى در مکانى مقدس با نیایش به درگاه خداوند آغاز کنند، دیدوبازدیدهای نوروزى از روز اول فروردین‌ماه آغاز مى‌‏گردد و تا روز بیست و یکم فروردین‌ماه ادامه مى‏‌یابد.

رنجبر بابیان اینکه روز ششم فروردین، خور داد نام دارد که در این روز پیامبر ایرانى زرتشت متولدشده است، خاطرنشان کرد: آن‌ها در این روزبه نیایش گاه‏‌ها و آدریان محل سکونت خود مى‏‌روند و ضمن تهیه آش رشته و دیگر خوراکى‏هاى سنتى، مراسم آفریدگان و جشن خوانى را اجرا مى‏‌نمایند؛ همچنین سیزده نوروز سیزدهمین روز از ماه فروردین تیر یا تشتر نام دارد که ایزد یا تشتر که در اوستا یشنى هم به نام آن وجود دارد ایزد باران است، براى اینکه ایزد باران در سال جدید پیروز شود و دیو خشک‌سالی نابود گردد باید مردمان درنیایش روز تیر ایزد از ایزد یاد کنند و از او درخواست باران نمایند.

وی در ادامه یادآور شد: زرتشتیان از بامداد روز تشتر ایزد، سفره نوروزى را برمی‌چینند و خوراکى‌‏هاى سفره را با خود به طبیعت مى‏‌برند و سبزه‌‏هاى سفره را نیز به دشت و صحرا و کنار چشمه و یا آب روان مى‏‌برند و به آب مى‏‌اندازند تا خشنودى ایزد آب (آناهیتا) و ایزد باران (تیر) را فراهم آورند و سالى پربرکت و خرم داشته باشند.

کارشناس ایران‌شناسی در یزد با اشاره به اینکه در آیین زرتشتیان روز قبل از سیزده «ماه» و روز بعد از سیزده «گوش» نامیده مى‌‏شود، اضافه کرد: این دو روز نَبُر نام دارند؛ چنانچه در روزهاى نَبُر زرتشتیان هیچ‌گونه خوراکى که در آن گوشت باشد مصرف نمى‌‏کنند؛ همچنین جشن فروردینگان زرتشتیان در هرماه هنگامی‌که نام روز بانام ماه برابر مى‏‌شود آن روز را جشن مى‏‌گیرند و هر یک از این جشن‏‌ها را به مناسبتى برگزار مى‏‌نمایند.

رنجبر با تأکید بر اینکه شاهد مراسمات مذکور در میان مسلمانان یزد نیز هستیم، اذعان کرد: یزد از قدیم تاکنون یکی از مراکز مهم زرتشتی نشین به دلیل موقعیت جغرافیایی آن بوده است و رسومات ایشان در میان مردم یزد بسیار قوی‌تر و پایدارتر از دیگر مراکز استان‌ها باقی‌مانده است؛ چراکه حتی روز ششم فروردین زادروز زرتشت در میان مسلمانان هم یاد می‌شود؛ درصورتی‌که ممکن است در دیگر جایی دیگر یادآوری نشود.

وی بابیان اینکه زرتشتیان در بطن جامعه یزد زندگی می‌کنند پس مراسماتشان در بین یزدی‌ها بسیار هویداتر است، ادامه داد: از دیگر رسومات یزدی‌ها این است که اولین شنبه از روزهای هفته در سال نو به پخت آش رشته می‌گذرد و عموماً در منزل بزرگ‌ترها انجام می‌شود و همبستگی زیادی وجود دارد؛ چراکه مردم یزد معتقدند با پخت این نوع آش رشته کارها تا آخر سال به‌اصطلاح از دستشان خارج نمی‌شود و سال پربرکتی خواهند داشت.

کارشناس ایران‌شناسی در یزد با اشاره به اینکه باورهای مردم جزئی از فرهنگ‌عامه محسوب می‌شود و این باورها بیشتر به همبستگی مردمان این مرزوبوم و حتی باخبر شدن از مشکلات و تلاش در رفع آن می‌انجامد، تأکید کرد: روز 12 فروردین، بزرگ‌ترها از زمان‌های انقلاب برای کوچک‌ترها خاطرات خود را در راستای پایبندی به جمهوری اسلامی نقل می‌کنند و نهایتاً روز سیزده به مناسبت روز طبیعت و نه به دلیل اینکه عدد سیزده نحس است که این باوری بسیار غلط است که بیشتر در میان بعضی اقوام و کشورهای خارج از ایران رایج است، به‌عنوان آخرین روز تعطیلات به دامان طبیعت رفته و سبزه نشان از سرزندگی است که خود را برای سالی پر از موفقیت آماده می‌کنند.

رنجبر در پایان یادآور شد: البته از قدیم رسمی هم رایج شده که باوجوداینکه جزئی از فرهنگ‌عامه است؛ اما سندیت ندارد و آن‌هم سبزه گره زدن دختران است به امید ازدواجی موفق که باید گفت بیشتر جنبه تفریحی دارد.

منبع: فارس
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار