تجمع بافت فرسوده در محله های قدیمی شهر بافق و نبود پراکندگی، ساخت و ساز را در این شهر با حفظ هویت فرهنگی و پیشینه تاریخی ارزشمند، آسان تر کرده زیرا عبور مصالح ساختمانی از کوچه های باریک و 6 متری و کمتر از آن می تواند با اجماع و خرد جمعی به یکباره دهها سکونت گاه را در یک کوچه زیباسازی کرد و سر و سامان داد.
در بافق از زمانی که آن را قصبه طیبه می خواندند تا 50 سال قبل که از معادن، بوی آهن و سرب و فسفات در این منطقه به مشام نمی رسید مردم، خانه های خود را نزدیک به هم در کوچه های تنگ و باریک و پر پیچ و خم نزدیک به حرم مطهر امام زاده عبدالله موسی کاظم(ع) می ساختند و با یک فرهنگ و آداب و سنت مشترک در کنار یکدیگر با رعایت هویت فرهنگی و اسلامی زندگی می کردند.
شاید آن روزگار ساخت ساز در باریک کوچه ها و خانه های چسبیده به یکدیگر مزایا و بار مفاهیم غنی از قبیل استحکام بخشی به دیوار و ساختمان و نزدیکی دل ها با یکدیگر داشته که حس و حسن نزدیکتر با هم را توجهی می کرده است.
مرد سالخورده بافقی که هنوز از نظر جسمی و روحی، بانشاط و شاداب و سرحال است به خبرنگار ایرنا گفت: در قدیم نبایست کوچه ها بین منزل مردمان آن روزگار فاصله بیندازد زیرا حس اخوت و برادری در عالم همسایگی زیاد بود و فرمایش حضرت محمد(ص) را که فرمود همسایه از همسایه ارث می برد را همواره بر زبان جاری می کردند.
محمد علی تفکری افزود: مردم هر چه را که کم داشتند از یکدیگر قرض می گرفتند و اگر روزی صدای همسایه خود را نمی شنیدند احساس دلتنگی می کردند و طوری بود که کور سوی چراغ های روشنایی آن روزگار بایستی حضور همسایه را در خانه اش مشخص کند.
اما امروزه از مردمان آن روزگار اثری نیست و این ساختمان ها فرسوده شده و اگر فکری به حال بهسازی و مرمت و یا نوسازی آن نشود همه سکونت گاهها یکی بعد از دیگری تخریب می شود و هم آثار تاریخی و میراث گذشتگان کم کم از بین می رود و نسل آینده از سبک زندگی و آداب و رسوم پیشینیان بی اطلاع می ماند.
حال چه باید کرد تا خشتی به زمین نیفتد و دیواری شکسته و خراب نشود و سقفی فرو نریزد؟ یکی از راهها تشویق و حمایت جوانان به بازسازی این بافت با همان سبک باستانی و رویکرد گردشگری است که همت مسوولان برای فراهم کردن زمینه پرداخت تسهیلات ارزان قیمت را می طلبد.
راه دیگر، همکاری مردم و خرد جمعی برای جلوگیری از تخریب این بافت ارزشمند تاریخی است به طوریکه که شهرداری هم بستر سازی کند تا آثار و میراث به جای مانده از گذشتگان حفظ و مرمت و بازسازی شود و چون نمادی بر تاریخ شهر بدرخشد و گذشته را به آینده پیوند دهد.
شهردار بافق روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه ساخت و ساز در بافت فرسوده از تخفیف 80 درصدی عوارض ساختمانی برخوردار است اظهار کرد: این تصمیم به منظور تشویق شهروندان به نوسازی منزل خود در بافت قدیمی گرفته شده است.
سیدعلی نوروز زاده گفت:در صورتیکه ساخت و ساز در این بافت شهری با الگو میراث فرهنگی و مقررات شهرداری در ساخت نما هماهنگ باشد، این تخفیف ملاک محاسبه قرار می گیرد.
وی خاطر نشان کرد: افراد ساکن در بافت قدیمی شهر به راحتی می توانند از این الگو و تخفیف عوارض ساختمانی استفاده کنند تا فعالیت های نوسازی بافت فرسوده شهر بافق گسترش پیدا کند.
وی با بیان اینکه امروزه بافت فرسوده در حوزه شهرسازی یک فرصت مغتنم به حساب می آید افزود: زیرا ساخت مسکن در آنها با وجود تاسیسات زیربنایی قبلی، از هزینه های اضافی مانند ایجاد شبکه آب، برق و گاز برای شرکت های خدمات رسان و همچنین سایر هزینه ها برای شهرداری جلوگیری می کند.
به گفته وی برنامه های متنوعی از جمله تخفیف عوارض، مشارکت در زمینه بازسازی معابر و اماکن عمومی مربوطه و تسهیل زندگی شهروندان ساکن در این بافت ها با حفظ هویت این مناطق وجود دارد که برخی از سوی شهرداری بافق انجام شده و بقیه در حال اجراست.
مساحت بافت قدیمی شهر بافق 308 هکتار است که 264 هکتار بافت فرسوده و 44 هکتار آن بافت تاریخی ارزشمند به شمار می رود.