مأمون برای جبران ضعف علمی خود در خلافت و کم‌رنگ‌کردن مراجعه علمی مردم به اهل‌بیت(ع)، از شگرد القای نو‌اندیشی و آزادی فکری به نسل جوان و نیز ترویج اندیشه‌های غربی معروف به «فلسفه یونانی» در جامعه استفاده کرد. مأمون می‌خواست مردم با ایده‌ها و نظریه‌های مختلف دست‌و‌پنجه نرم کنند تا بدین‌وسیله مردم به درِ خانه اهل‌بیت نروند.
مأمون قدرت و حکومت می‌خواست، ولو به قیمت اینکه مردم بی‌دین باشند؛ لذا تبلیغات یهودیت، مسیحیت و حتی شرک و بت‌پرستی را در کشور آزاد کرد و از طرف دیگر فلسفه یونانی را وارد کشور اسلامی کرده و به کسانی که کتب فلسفه یونانی را به عربی ترجمه می‌کردند، به وزن کتاب، پاداش طلا می‌داد.
امام‌رضا در راه مبارزه با این نواندیشی‌ها و اندیشه‌های الحادی، عزاداری دهه اول محرم را به‌عنوان یک برنامه عظیم مبارزاتی انتخاب کردند تا در پناه این ١٠روز عزاداری سیدالشهدا(ع)، دین تبیین‌شده، مردم عشق و ارادت بیشتری نسبت به امام‌حسین بیابند و روحیه مبارزه و کفرستیزی پیدا کنند.
بنی‌عباس به‌دلیل مدعی‌بودن در مسئله خون‌خواهی امام‌حسین نمی‌توانستند با مسئله عزاداری دهه اول محرم مقابله کنند و این اقدام عمدتا در‌راستای رسالت امام‌هشتم در ستیز با توسعه کفر در کشور صورت گرفت؛ چراکه هیچ‌چیز مانند کربلا مردم را مبارز نمی‌کند و هیچ آموزش، معارف و تفسیر قرآنی به اندازه کربلا و عاشورا رزمنده ضد کفر‌والحاد نمی‌آفریند.
در تبیین توصیه امام‌رضا خطاب به ریان‌بن‌شبیب مبنی‌بر استفاده از ذکر «یا لیتَنی کُنتُ معَکُم» خطاب به شهدای کربلا، باید گفت همین الان هم می‌توان در خط شهدای کربلا قدم برداشت؛ «یا لَیتَنی کُنتُ مَعَکُم» یعنی من همین الان بتوانم کاری که شما با حضور در جریان ضدکفر روی کره‌زمین کردید، انجام دهم.
در پاسخ به این سوال که «چگونه ٧٢ یا ١٢٠ نفر از لشکر سیدالشهدا توانستند پنج‌هزار نفر از لشکریان عمر‌سعد را به هلاکت برسانند؟» باید گفت: آن ١٢٠هزار نفر آمده بودند تا دنیای خود را ساخته و در دستگاه بنی‌امیه جاه و مقام بگیرند و این یک معیار اصلی روی کره‌زمین است که هرجا مردمی به‌دنبال شکم، شهوت و ساختن زندگی دنیوی خود باشند، اهل مقاومت و ایستادگی نیستند؛ اما آنجاکه به‌دنبال دفاع از بندگی خدا باشند، ١٢٠نفرشان پنج‌هزار نفر از لشکر دشمن را می‌کشند تا کشته شوند.
من و شمای عاشورایی و محرمی که واقعا دلداده سیدالشهدا هستیم، جزو کدام دسته‌ایم؟ آیا به‌دنبال توسعه اقتصادی و پول و شکم خود می‌دویم یا به‌دنبال دین خود؟
اگر ما به‌دنبال دین خود برویم، از دشمنی که شکم ما، اقتصاد ما و جان ما را نشان بگیرد، وحشت نداریم؛ چراکه همه دشمنان اسلام دربرابر ما شکست‌خورده هستند. کربلا و عاشورا خیالات و توهم و احساسات نیست؛ بلکه یک خط‌مشی، راهبرد حرکتی و برنامه زندگی است.
آیت‌ا... علم‌الهدی
