چهعاملی باعث این مشکل میشود؟
در نشانگان رینو، کاهش دما یا افزایش تنش باعث تنگترشدن رگهای کوچک دستوپا شده و جریان خون به شدت در آنها ضعیف میشود. ابتدا انگشتان سفید و سپس کبود و کرخ و سرد شده و با گرمشدن دوباره، جریان خون در آنها افزایش یافته و قرمز شده و احساس گزگز میکنند. این حالت ممکن است از چند دقیقه تا ساعتها بهطول انجامد .خوبی این پدیده این است که فقط یک دردسر است و هیچ ضرری ندارد.
پزشکان معتقدند: حدود ۷۵درصد افراد گرفتار «نشانگان اولیه رینو» را که شایعترین نوع این بیماری هم است، زنان زیر ۴۰سال تشکیل میدهند که علت دقیق آن هم مشخص نیست و ممکن است ارتباطی با هورمونهای زنانه داشته باشد که بر تنگی رگهای خونی تأثیر میگذارند. این مشکل معمولا با شروع یائسگی تشدیدتر هم میشود. «نشانگان ثانویه رینو» هم که کمتر شایع ولی شدیدتر است، معمولا زنان بیشاز ۴۰سال و مردان را گرفتار میکند.
سیگار کشیدن، داروهای ضد فشارخون، و بیماریهایی مانند التهاب شبه روماتیسمی مفاصل، لوپوس، رسوب چربی در دیواره سرخرگها و حرکات فرساینده مچ دست نظیر ماشیننویسی و کار با مته برقی از عواملی محسوب میشوند که در تنگی یا گشادی رگهای خونی مؤثر است و باعث بروز نشانگان ثانویه رینو هم میشود. علائم پدیده رینو در این نوع ابتلا شدیدتر است و با شروع فصل سرما بدتر هم میشود. حتی گاهی منجر به بروز زخمهای پوستی یا آسیبهای بافتی نیز میگردد.
برای درمان، مراقبت را بیشتر کنید
گفتیم که پدیده رینو بیشتر از اینکه یک بیماری باشد، یک دردسر است، بنابراین برای رفع آن بهتر است که مانع از بروز آن و تشدیدترشدنش شویم. برای این کارهم؛
لباس مناسب بپوشید: قرار گرفتن در معرض سرما نشانگان رینو را تشدید میکند، چون خون از انتها به مرکز بدن منتقل میشود. ازاینرو سعی کنید با سرد شدن هوا، همیشه بدن را با لباسهای گشاد گرم بپوشانید.
دستها را گرم نگهدارید: بررسیها نشان میدهد ۵۵درصد گرمای بدن از طریق دستها خارج میشود. پس بهتر است با سردشدن محیط بیرون، دستهایتان را با دستکش بپوشانید. دستکشهای چهار انگشتی بهتر از دستکشهای معمولی است. همچنین هنگام کار در آشپزخانه چه با آب و چه با لوازم و غذاهای سرد بهتر است که از دستکش آشپزخانه استفاده کنید.
جوراب گرم بپوشید: اگر در روزهای سرد بیرون از خانه هستید، پوشیدن جوراب گرم توصیه میشود. همراه داشتن کیسههای کوچک آب گرم که در فروشگاههای ورزشی و داروخانهها موجود است، برای رفع این مشکل فکر خوبی است. میتوان آنها را در جیب، دستکش، چکمه یا حتی کفش گذاشت. همچنین اگر عادت دارید، مدت طولانی روی کاشیهای کف آشپزخانه یا اتاق بایستید، حتما روی آنها را با فرشی بپوشانید.
دستها را در آب گرم فروبرید: اگر مشغول کار با چیز سردی هستید، گاهگاه دستتان را زیر آب گرم ببرید تا رگهای خونی باز بمانند و خون در آنها بیشتر جریان داشته باشد. ورزش دادن به انگشتان دست و پا نیز باعث افزایش گردش خون و گرم شده بیشتر بدن میشود.
آبمیوه گرم بخورید: وقتی دمای بدن پایین میآید، آبمیوه گرم حرارت بدن را فورا افزایش میدهد، چون قند آن انرژی آنی را تامین میکند. اما نوشیدن قهوه داغ مناسب نیست؛ چراکه کافئین رگها را بیش از اندازه باز میکند و این گشادگی عملا باعث از دست رفتن گرما میشود.
ماهی بخورید: روغن ماهی با کمکردن انقباض رگها، خون انگشتان دست و پا را تامین میکند و باعث کاهش علائم نشانگان اولیه رینو میشود. ازاینرو خوردن روزانه انواع ماهی میتواند تا اندازهای از یخزدگی انگشتان جلوگیری کند.
دمای اتاق خواب را تنظیم کنید: سوختوساز بدن در هنگام خواب آهسته میشود، از این رو بالا نگاهداشتن دمای بدن در این هنگام اهمیت دارد.
تمرینی برای مقابله با نشانگان رینو
در این روش سرخرگها برای بروز کمتر علائم نشانگاه رینو ورزیده میشوند؛ برای شروع در اتاقی با دمای متوسط، نه زیاد گرم و نه زیاد سرد، دستهایتان را پنج دقیقه در آب داغ بگذارید. بعد حولهای را به دور آنها بپیچید و به محیط سردتری مانند زیر زمین یا حیاط بروید. حالا حوله را باز کنید و دستها را به مدت ده دقیقه در ظرف آب داغ بگذارید. سپس به اتاق اول برگردید و دوباره دستها را در آب داغ بگذارید. این تمرین را روزی سه تا شش مرتبه تکرار کنید تا به ۵۰بار برسد. تحقیقات علمی نشان داده است که با این کار دمای دستها در محیط سرد تا ۷درجه بالاتر باقی میماند و تاثیر این تمرین هم دستکم تا دو سال در بدن فرد حفظ میشود.